MEDYA ETİK KURULU BASIN AÇIKLAMASI

Medya Etik Kurulu’na, Kıbrıslı Gazetesi Haber Müdürü Selda Bektaş tarafından yapılan şikayet üzerine, Zirve Kıbrıs tarafından gerçekleştirilen bir paylaşım incelenmiştir. Şikâyet, Kıbrıslı Gazetesi’nin 23 Aralık Pazartesi günü Adıyaman’a giderken uçakta çektiği ve sosyal medya platformlarında yayımladığı bir videonun, Zirve Kıbrıs tarafından izinsiz bir şekilde logonun kesilerek, kendi içeriği gibi paylaşılmasını içermektedir.

Gazetecilik Etik Deklarasyonu’nun 3. maddesi, başka bir medya kuruluşundan alınan haberlerde kaynağın açıkça belirtilmesini ve haberi üreten kuruluşa yönlendirme yapılmasını zorunlu kılar. Zirve Kıbrıs, Kıbrıslı Gazetesi’ne ait özel içeriği izinsiz bir şekilde kullanmış ve kaynak göstermemiştir. Ayrıca, logonun kesilmesiyle şeffaflık ilkesine aykırı bir tutum sergileyerek okuyucuyu yanıltmıştır. Meslektaş dayanışması ve adil rekabet, meslek etiğinin temel ilkeleri arasındadır. Zirve Kıbrıs, meslektaşlarının emeğine saygı göstermemiş ve etik olmayan bir yöntemle içeriği kendi üretmiş gibi göstermiştir. Bu durum, mesleki dayanışmayı zedelediği gibi adil rekabet kurallarına da aykırıdır.

Bununla birlikte, bir medya kuruluşunun ürettiği özel içerik, o kuruluşun fikri mülkiyet hakları kapsamındadır. Kıbrıslı Gazetesi’nin videosunun izinsiz alınarak logonun kesilmesi ve kaynak belirtilmeksizin paylaşılması, fikri mülkiyet haklarının açık bir ihlalidir. Bu tür ihlaller, gazetecilik mesleğinin saygınlığını zedelemektedir.

Medya Etik Kurulu, yapılan değerlendirmeler sonucunda Zirve Kıbrıs’a uyarı verilmesini kararlaştırmıştır. Bu karar, medya kuruluşlarının kaynak belirtme ve şeffaflık ilkelerine uygun davranma, meslektaşlarının fikri mülkiyet haklarına saygı gösterme ve adil rekabet kurallarına uyarak mesleki etik standartlara bağlı kalma gerekliliklerini hatırlatmaktadır.

Kamuoyuna saygıyla duyurulur.

Medya Etik Kurulu

Medya Etik Kurulu’na, 24 Aralık 2024 tarihinde Erçin Çoban ve Çağkan Neşeli tarafından yapılan başvuru üzerine, Kıbrıs Manşet adlı internet gazetesinde yayımlanan ve Kamalı Haber Ajansı tarafından hazırlanan “Kişisel Verileri İfşa Eden Sanıklar Mahkemeye Çıkarıldı” başlıklı haber incelenmiştir. İnceleme kapsamında, hem şikayetçi Erçin Çoban ile Çağkan Neşeli hem de Kamalı Haber Ajansı Direktörü Evrim Kamalı ile görüşülmüştür. Yapılan değerlendirme sonucunda, haberde Gazetecilik Meslek İlkeleri’ne aykırılıklar tespit edilmiştir.

Medya Etik Kurulu ayrıca yaptığı araştırmalarda, aynı konunun 24 Aralık tarihli Havadis Gazetesi’nde de “Çağkan Neşeli ve Erçin Çoban mahkemede mahkum oldular” başlığıyla yayımlandığını ve aynı ilkeleri ihlal eden bir başka haber daha tespit etmiştir.

Haberlerde, Gazetecilik Meslek İlkeleri’nin birinci maddesi olan “Gazetecinin temel görevi, gerçekleri nesnel bir biçimde, çarpıtmadan, sansürlemeden aktarmaktır” ilkesinin ihlal edildiği belirlenmiştir. Aynı suçtan mahkum olan 4 kişiden yalnızca 2 kişinin suçluymuş gibi gösterilmesi, kamuoyunun eksik ve yanıltıcı bilgilendirilmesine neden olmuştur. Bu durum, hem toplumda yanlış algılar oluşturmuş hem de bireylerin onurunun zedelenmesine yol açmıştır.

Ayrıca, Gazetecilik Meslek İlkeleri’nin üçüncü maddesi olan “Haber, yorum ve görüşler okur ve izleyicinin yayının niteliğini anlayabilmesini sağlayacak biçimde, açıkça birbirinden ayrılmalıdır” ilkesinin de ihlal edildiği tespit edilmiştir. Haberde kullanılan dil, bazı sanıkların tüm suçun sorumlusuymuş gibi lanse edilmesine neden olmuş ve habercilikte nesnellik ilkesini zedelemiştir. Gazetecilikte yorum ve haberin ayrıştırılması, etik haberciliğin temel ilkelerinden biridir.

Yapılan değerlendirme sonucunda, Medya Etik Kurulu, haberi yayımlayan Kıbrıs Manşet ile Havadis Gazetesi’ni ve haberi hazırlayan Kamalı Haber Ajansı’nı uyarma kararı almıştır. Bu uyarı, kuruluşların gazetecilik etiğine uygun davranmaları ve toplumun doğru bilgilendirilmesini sağlamak adına daha dikkatli olmaları gerektiği yönündedir.

Medya Etik Kurulu olarak, haberlerin bireylerin haklarına zarar vermeden, nesnel, doğru ve tarafsız bir şekilde hazırlanmasının hem etik bir gereklilik hem de toplumsal güvenin teminatı olduğunu bir kez daha vurguluyoruz.

Kamuoyuna saygıyla duyurulur.
Medya Etik Kurulu

Medya Etik Kurulu, 18 Aralık 2024 tarihli “Bugün Kıbrıs” internet gazetesinde Ayşemden Akın imzasıyla yayımlanan, “Krediyle Arsa, YAPSAT’la Servet” başlıklı ve İçişleri Bakanı Dursun Oğuz’a yönelik iddiaları içeren haber hakkında, bizzat Bakan Oğuz’dan gelen şikâyeti değerlendirmiş ve haberi Gazetecilik Meslek İlkeleri açısından incelemeye almıştır.

Bakan Dursun Oğuz ve gazeteci Ayşemden Akın’ın görüşlerini dinleyen Medya Etik Kurulu, yapılan incelemede gazetenin tarafların görüşlerine başvurduğunu ve İçişleri Bakanı Dursun Oğuz’un açıklamalarına detaylı şekilde yer verdiğini tespit etmiştir. Bakan Oğuz’un hem kurul hem de gazeteyle paylaştığı belgelerin, kişisel verileri koruma hassasiyetiyle yayımlanmamasının makul olduğu değerlendirilmiştir. Bu doğrultuda, Gazetecilik Meslek İlkeleri’nin 3. maddesi olan “Haber, yorum ve görüşlerin açıkça birbirinden ayrılması” ve 4. maddesi olan “Tarafların görüşlerine yer verilmesi ve nesnel haber yapılması” ilkelerine uygun hareket edildiği görülmüştür.

Dünyada siyasiler başta olmak üzere, kamuya mal olmuş kişilerle ilgili konular her zaman yüksek haber değeri taşır. Burada da bir bakan ile ilgili iddiaların araştırılarak, kanıtlar üzerinden haber yapılması oldukça anlaşılırdır. Bu bağlamda, Medya Etik Kurulu, haberin Gazetecilik Meslek İlkeleri’nin 22. maddesinde yer alan “Özel yaşamın gizliliği esastır. Üstün bir kamu yararı olmadıkça veya kişinin rızası alınmadıkça özel yaşamın gizliliğini ihlâl eden habercilik yapılmamalıdır” ilkesine de uygun olduğunu belirlemiştir.

Gazeteci, haberini yaparken birçok farklı kaynaktan verilerini doğrulatma sorumluluğu taşır. Medya etiğinin gelişmesi ve demokrasinin temel noktalarından biri de habere ulaşma hakkının korunmasıdır. Bu noktada Bakan Oğuz’un gazeteci Ayşemden Akın’ın sorularına yanıt vermesi ve veri paylaşması, takdir edilmesi gereken bir tutumdur. Demokratik toplumlarda beklenen bu tutuma rağmen, bir gazetecinin suç içermeyen bir haberle ilgili polise ifade vermek zorunda bırakılması, medya etiği, basın özgürlüğü ve demokrasi açısından ürkütücüdür.

Bakan Dursun Oğuz, haberin içeriği ile başlığının örtüşmediği ve mağduriyet yarattığı yönünde de şikâyetini dile getirmiştir. Haber başlıklarının gazetecilik açısından büyük öneme sahip olduğunun bilinciyle yapılan değerlendirmede, söz konusu başlığın maksadını aşabileceği ve yönlendirme içerdiği tespit edilmiş; ancak başlığın basın özgürlüğü ve haber içeriği arasındaki denge dikkate alınarak, etik ihlal içermediği sonucuna varılmıştır.

Bu bağlamda, söz konusu haberde herhangi bir etik ihlal veya gazetecilik ilkelerine aykırı bir bulguya rastlanmamıştır. İnceleme sonucunda, ilgili haberin etik kurallara uygun olduğuna oybirliği ile karar verilmiş ve başka bir işlem yapılmasına gerek duyulmamıştır.

Kamuoyuna saygıyla duyurulur.

Medya Etik Kurulu